De kerkenoorlog

In de periode tussen de bouw van de Sint-Pieterskerk en die van Sint-Maarten werd er een kleine "kerkenoorlog" uitgevochten.

Op 10 mei 1603 stierf de pastoor van Sint-Maarten, E.H. Adrianus Crispijns. Omdat besloten was geen pastoor meer voor Sint-Maarten te benoemen, kreeg de pastoor van Sint-Pieter, Marcellus Lonaeus, ook de herderlijke zorg over Sint-Maarten. Vanaf 1604 hadden dus de beide Vissenaken nog slechts één pastoor. Hij woonde in de (huidige) pastorij die in 1636 werd gebouwd. In 1767 bouwde de pastoor de nieuwe Sint-Pieterskerk. Ondertussen stond ook de oude Sint-Maartenskerk er erg onderkomen bij. Ook daar moest iets mee gebeuren. Pastoor Van Griensven meende dat de kerk van Sint-Pieter ruim en groot genoeg was voor de gelovige gemeenschap van Vissenaken, amper 300 communiekanten, versta gelovigen die hun communie gedaan hadden. Daarenboven zo beweerde hij kon hij van de tienden (inkomsten van de kerkgronden) geen nieuwe kerk bouwen. Die van Sint-Maarten verdedigden hun kerkje en zochten hulp waar die te krijgen was, namelijk bij de barones de Loen, geboren de Woestenraedt, uit Roosbeek, en vrouwe van Vissenaken Sint-Maarten. In haar brief aan kardinaal d'Alsace wijst ze op het feit dat Sint-Maarten altijd als afzonderlijke gemeenschap heeft geleefd, dat er sinds eeuwen een kerk heeft gestaan. Zij heeft het in haar brief ook over de plicht van de abt van de Norbertijnerabdij van Tongerlo die de tienden van Vissenaken wel opstrijkt maar te krenterig is om een nieuwe kerk te bouwen. Zij vraagt de kardinaal om de abt op zijn plicht te wijzen. Dat heeft de kardinaal ook onmiddellijk gedaan. Maar de abt is niet dadelijk gevolgd. Na een proces-verbaal werden de tiendenheffers gesommeerd bij te dragen tot de bouw van een nieuwe Sint-Maartenskerk. In 1778 werd eindelijk met de bouw van een nieuwe kerk begonnen. Op 11 juni 1785 werd ze door kardinaal de Franckenberg plechtig geconsacreerd. Maar het is duidelijk te merken dat de bouwheren niet meer hebben gedaan dan wat van het werd gevraagd: een kerk bouwen. Het werd een sober, maar toch mooi kerkje, kleiner dan die van Sint-Pieter. Die van Sint-Maarten waren er mee tevreden.

De kwestie van de twee kerken in Vissenaken is sindsdien nog dikwijls ter sprake gekomen, en menig herder heeft plannen gemaakt om ergens tussen de twee huidige kerken in één nieuwe kerk te bouwen. Zelf nog pastoor Jan Van Beveren, pastoor in Vissenaken van 1938 tot 1955 had nog zo'n plan. Maar de traditie heeft het altijd gehaald op de plannen van de vernieuwers.